Salvelinus alpinus
(Linnaeus, 1758)
Familie: Salmonidae SynonymeSalmo alpinus Linnaeus, 1758
Salmo erythrinus Georgi, 1775 Lokale BezeichnungSchwarzreuter - Seesaibling - Tiefseesaibling - Wandersaibling - Arctic Char StatusKottelat & Freyhof (2009:82) sehen Agassiz, 1835 als Erstrevisor, der Salmo umbla gegenüber Salmo alpinus Linnaeus als gültige Artbezeichnung auswählte; aber Salmo/Salvelinus alpinus ist im vorherrschenden Sprachgebrauch und wird daher beibehalten. |
Unterarten
Salvelinus alpinus erythrinus (Georgi, 1775)
Salvelinus alpinus faroensis Joensen & Tåning, 1970
Salvelinus alpinus oquassa (Girard, 1854)
Salvelinus alpinus orientalis Kirillov, 1972
Salvelinus alpinus youngeri Friend, 1956
Typen
Keine Typusexemplare bekannt.
Siehe: Eschmeyer, W.N., Fricke, R. & Van der Laan, R. (eds.) 2024. Catalog of Fishes electronic version
Typusfundort: "Lapponiae, Angliae alpibus, folus." [ein Bewohner Lapplands, in den Alpen Englands].
Etymologie
Alpinus (= alpin), bezieht sich auf sein Vorkommen in alpinen Seen.
Verbreitung
Einzugsgebiet des Arktischen Ozeans: zirkumpolar; Nordamerika und Nordeuropa; anderswo eingeführt.
IUCN Status
Status: Stand 25.05.2023:LC Least Concern (nicht gefährdet)
Gefahren für diese Art: Keine größeren Gefahren bekannt.
Literatur
vor 1800
- Linnaeus, C. 1758. Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Editio Decima, Reformata. Tomus I. Laurentii Salvii, Stockholm. 824 pp. (doi) Zitatseite [:309, !!, als Salmo alpinus u. Salmo salvelinus; :310, !!, als Salmo salmarinus u. Salmo umbla]
- Georgi, J.G. 1775. Bemerkungen einer Reise im russischen Reich in 1772. St. Petersburg. 2 vols. 1-920. Zitatseite [:186, Pl. 1 (fig. 1), !!, als Salmo erythrinus]
- Pallas, P.S. 1771-1776. Reise durch verschiedene Provinzen des Russischen Reiches in den Jahren 1768-1774. Petersburg, Akadem. Buchhandl. 4to 3 volumes (1771, 1773-1776). Lepidoptera in 1. Reissued 1788-1793. Zitatseite [:706, !!, als Salmo kundscha]
- Fabricius, O. 1780. Fauna groenlandica, systematice sistens animalia Groenlandiae occidentalis hactenus indagata, quoad nomen specificum, trivale, vernaculumque; ... I. G. Rothe, Hafniae & Lipsiae (Copenhagen & Leipzig). i-xvi + 1-452, 1 pl. Zitatseite [:175, !!, als Salmo stagnalis; :176, !!, als Salmo rivalis]
- Strøm, H. 1784. Physisk-oeconomisk beskrivelse over Eger-praestgiaeld i Aggerhuus-stift i Norge; tilligemed et geographisk Kort over samme. Gyldendals, Copenhagen. 228 pp. Zitatseite [:122, !!, als Salmo carbonarius]
- Mohr, N. 1786. Førsog til en Islandsk naturhistorie, med adskillige oekonomiske samt andre anmaetkninger... Kjøbenhavn. Island Naturhist.: i-xvi + 1-413, 7 pls. Zitatseite [:80, !!, als Salmo levis]
- Walbaum, J.J. 1792. Petri Artedi sueci genera piscium. In quibus systema totum ichthyologiae proponitur cum classibus, ordinibus, generum characteribus, specierum differentiis, observationibus plurimis. Redactis speciebus 242 ad genera 52. Ichthyologiae pars III. Ant. Ferdin. Rose, Grypeswaldiae [Greifswald]. Teil 3: [i-viii] + 1-723, Pls. 1-3. (PDF) Zitatseite [:60, !!, als Salmo trutta var. laevis (Unnötiger Ersatzname oder ungerechtfertigte Änderung von Salmo levis Mohr, 1786); :67, !!, als Salmo palja]
1800-1899
- Richardson, J. 1823. Notices of the fishes. No. VI. Pp. 705-728, Pls. 25-26. In: Franklin, J.: Narrative of a journey to the shores of the Polar Sea in 1819-22 ... with an appendix on various subjects relating to science and natural history. John Murray, London. Zitatseite [:706 [2], !!, als Salmo hearnii]
- Faber, F. 1829. Naturgeschichte der Fische Islands. Frankfurt-am-Main. 1-206. Zitatseite [:170, !!, als Salmo alpinus var. nivalis]
- Cuvier, G. 1829. Le Règne Animal, distribué d'après son organisation, pour servir de base à l'histoire naturelle des animaux et d'introduction à l'anatomie comparée. Edition 2. 2: i-xv + 1-406. BHL Zitatseite [:304, !!, als Salmo punctatus]
- Fitzinger, L.J.F.J. 1832. Ueber die Ausarbeitung einer Fauna des Erzherzogthumes Öesterreich, nebst einer systematischen Aufzählung der in diesem Lande vorkommenden Säugethiere, Reptilien und Fische.... Beiträge zur Landeskunde Österreichs unter der Enns, Wien, 1: 280-340.(PDF) Zitatseite [:338, !!, als Salmo salvelinus var. carneus u. Salmo salvelinus var. marsilii]
- Nilsson, S. 1832. Prodromus ichthyologiae Scandinavicae. Lundae. i-iv + 1-124. (PDF) Zitatseite [:9, !!, als Salmo pallidus (Name vorbelegt); :7, !!, als Salmo ventricosus; :10, !!, als Salmo rutilus ]
- Richardson, J. 1835. Salmones. In: Ross, Sir. J. Narrative of a second voyage in search of a northwest passage and of a residence in the Arctic regions during 1829-33, etc. Appendix. London. Salmones Northwest Passage. Zitatseite [:57, !!, als Salmo alipes; :57, !!, als Salmo nitidus; :LVI, !!, als Salmo rossii; :LVIII, !!, als Salmo hoodii]
- Cuvier, G. & Valenciennes, A. 1848. Histoire naturelle des poissons. Tome vingt et unième. Suite du livre vingt et unième et des Clupéoïdes. Livre vingt-deuxième. De la famille des Salmonoïdes. 21: i-xiv + 1 p. + 1-536, Pls. 607-633. (BHL) Zitatseite [:256, Autor: Valenciennes, !!, als Salmo ascanii]
- Heckel, J.J. 1851. Bericht einer auf Kosten der kais. Akademie der Wissenschaften durch Oberösterreich nach Salzburg, München, Innsbruck, Botzen, Verona, Padua, Venedig und Triest unternommenen Reise. Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch–Naturwissenschaftliche Klasse, 7: 281–333. Zitatseite [:359, 361, !!, als Salmo distichus; :360, !!, als Salmo monostichus]
- Gray, J.E. 1854. Catalogue of fish collected and described by Laurence Theodore Gronow, now in the British Museum. London. i-vii + 1-196. (PDF) Zitatseite [:152, Autor: Gronow, !!, als Salmo costatus]
- Nilsson, S. 1855. Skandinavisk fauna. Fjerde Delen: Fiskarna. Första Häftet. Lund. i-xxxiv + 1-768. Zitatseite [:417, !!, als Salmo punctatus]
- Heckel, J.J. & Kner, R. 1857. Die Süsswasserfische der Österreichischen Monarchie, mit Rücksicht auf die angränzenden Länder. Leipzig. i-xii + 1-388. Zitatseite [:280, Autor: Fitzinger, !! als Salmo schrankii]
- Günther, A. 1877. Account of the fishes collected by Capt. Feilden between 78° and 83° N. lat., during the Arctic Expedition 1875-6. Proceedings of the Zoological Society of London, 1877 (1) (art. 6): 293-295, Pl. 32. Zitatseite [:294, Pl. 32, !!, als Salmo arcturus]
- Günther, A. 1877. Report on a collection of fishes made by Mr. C. Hart during the late Arctic Expedition. Proceedings of the Zoological Society of London, 1877 (3): 475-477, Pl. 50. Zitatseite [:476, Pl. 50, !!, als Salmo naresii]
- Smitt, F.A. 1886. Kritisk förteckning öfver de i Riksmuseum befintliga Salmonider. Kongliga Vetenskaps-Academiens Handlingar,, 21(8): 1-290 + tables and pls., Pls. 1-6, Tables 1-12. Zitatseite [:111 et seq., 163, Pl. 3 (figs. 41-46), !!, als Salmo alpinostagnalis; :111 et seq., !!, als Salmo hybridus; :111 et seq., 163, !!, als Salmo salvelinostagnalis]
- Bean, T.H. 1887. Description of a supposed new species of char (Salvelinus aureolus), from Sunapee Lake, New Hampshire. Proceedings of the United States National Museum, 10 (671): 628-630. (BHL) Zitatseite [:628, !!, als Salvelinus aureolus]
- Garman, S. 1893. The Lac de Marbre trout, a new species. Science 22: 23. Zitatseite [:23, !!, als Salmo marstoni]
1900-1979
- Berg, L.S. 1932. Zwei neue Bartgrundeln (Nemachilus, Pisces) aus Turkestan. Zoologischer Anzeiger, 98 (5/6): 149-150. Zitatseite [:177, Fig. 143, !!, als Salvelinus lepechini melanostomus]
- Berg, L.S. 1948. Ryby presnych vod SSSR i sopredelnych stan. [Freshwater fishes of the U.S. S. R. and adjacent countries.] 4th ed. vol. 1. Opredeliteli po faune SSSR. [Guide to the fauna of the U.S.S.R.], Moskva. No. 27: 1-466. Zitatseite [:267, als Salvelinus alpinus; :270, Synonyme: Salmo kundsha, Salmo salvelinostagnalis]
- Sterba, G. 1970. Süßwasserfische aus aller Welt. Verlag J. Neumann-Neudamm, Melsungen-Berlin-Basel-Wien. Zitatseite [:43]
- Wheeler, A. 1977. Das grosse Buch der Fische. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart. Zitatseite [:311, Kurzbeschreibung]
- Ladiges, W. 1979. Neue Namen für alte Bekannte. Tatsachen und Informationen aus der Aquaristik (TI), (#45) 13 (März): 25-29. Zitatseite [:77, Beschreibung, Zeichnung]
1980-1999
- Lee, D.S., Gilbert, C.R., Hocutt, C.H., Jenkins, R.E., McAllister, D.E. & Stauffer, Jr., J.R. 1980. Atlas of North American freshwater fishes. Publication of the North Carolina Biological Survey. No. 1980-12: i-x + 1-867. Zitatseite [:111; als Synonyme: Salvelinus aureolus, Salmo marstoni]
- Terofal, F. 1984. BLV Naturführer Fische. BLV Verlagsgesellschaft München/Wien/Zürich, 3. Auflage. Zitatseite [:22, Farbfoto ]
- Pleyte, K.A., Phillips, R.B. & Hartley, S.E. 1989. Q-banded chromosomal polymorphisms in Arctic char (Salvelinus alpinus). Genome, 32 (1): 129-133. Zitatseite [:129-133|Genetik, Anatomie ]
- Hegge, O., Dervo, B.K., Skurdal, J. & Hessen, D.O. 1989. Habitat utilization by sympatric arctic charr Salvelinus alpinus L. and brown trout Salmo trutta L. in Lake Atnsjø, south-east Norway. Freshwater Biology, 22 (1): 143-152. (doi) Zitatseite [:143-152|Ökologie, -Niche ]
- Noakes, D., Skúlason, S. & Snorrason, S. 1989. Alternative life-history styles in salmonine fishes with emphasis on Arctic charr, Salvelinus alpinus. Perspectives in Vertebrate Science, 6: 329–346. (doi) Zitatseite [:329-346|Fortpflanzung, -Cycle ]
- Fraser, N.C. & Power, G. 1989. Influences of lake trout on lakeresident Arctic char in northern Quebec, Canada. Transactions of the American Fisheries Society, 118 (1): 36-45. (doi) Zitatseite [:36-45|Fortpflanzung, /Sym.occ. ]
- Whitehead, P.J.P., Bauchot, M.-L., Hureau, J.-C., Nielsen, J. & Tortonese, E. 1984. Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean. Volume I. pp. 1-510. Paris: Unesco. Zitatseite [:383f|Zeichnung, Beschreibung, Vorkommen ]
- Riehl, R. & Baensch, H.A. 1990. Aquarien Atlas, Band 3 (2. Auflage). Mergus-Verlag, Melle, 1104pp. Zitatseite [:1035]
- Baensch, H.A., Paffrath, K. & Seegers, L. 1992. Gartenteich-Atlas. Mergus Verlag, Melle. Zitatseite [:772, Farbfoto]
- Kottelat, M. 1997. European freshwater fishes. Biologia (Bratislava), 52 (suppl. 5): 1-271. Zitatseite [:152f; als Synonyme: Salmo alpinostagnalis, Salmo ascanii, Salmo hybridus, Salmo trutta var. laevis, Salmo levis, Salvelinus lepechini melanostomus, Salmo alpinus var. nivalis, Salmo palja, Salmo punctatus, Salmo rutilus, Salmo ventricosus; :155, Salmo costatus, Salmo monostichus, Salmo pallidus, Salmo salmarinus, Salmo salvelinus u. Salmo distichus als Synonyme von Salvelinus umbla]
- Scott, W.B. & Crossman, E.J. 1998. Freshwater fishes of Canada. Galt House Publications, Ltd. i-xx + 1-966. Zitatseite [:207; als Synonyme: Salmo alipes, Salmo arcturus, Salmo hearnii, Salmo naresii, Salmo nitidus, Salmo rivalis, Salmo rossii, Salmo stagnalis]
2000-
- Alexander, G.D. & Adams, C.E. 2000. The phenotypic diversity of Arctic charr, Salvelinus alpinus, (Salmonidae) in Scotland and Ireland. aqua, 4 (2): 57-66. (Research Gate) Zitatseite [:57ff, Farbfotos]
- Wendt, T. 2001. Süßwasser-Fische Merkmale, Lebensweise, Fangtipps. Fisch & Fang Sonderheft, 10. Paul Parey Verlag, Singhofen. Zitatseite [:20, Farbfoto, Ökologie, Fortpflanzung ]
- Pavlov, D.A. & Osinov, A.G. 2008. Reproduction and Development in the Dwarf Form of Arctic Charr Salvelinus alpinus from Lake Davatchan, Transbaikalia. Journal of Ichthyology, 48 (1): 96-113. (doi) Zitatseite [:96ff|Fortpflanzung, Vorkommen ]
- Kottelat, M. & Freyhof, J. 2009. Notes on the taxonomy and nomenclature of some European freshwater fishes. Ichthyological Exploration of Freshwaters, 20 (1): 75-90. Zitatseite [:82, Vorzug von Salvelinus umbla gegenüber Salvelinus alpinus]
- Davidsen, J.G., Power, M., Knudsen, R., Sjursen, A.D., Kjærstad, G., Rønning, L. & Arnekleiv, J.V. 2020. Marine trophic niche‐use and life history diversity among Arctic charr Salvelinus alpinus in southwestern Greenland. Journal of Fish Biology, 96 (3): 681-692. (doi) Zitatseite
- Bogdanov, B.E. & Knizhin, I.B. 2022. The Salmonid fishes of Lake Baikal and its adjacent water systems: annotated checklist with new taxa description. Limnology and Freshwater Biology, 2022 (6): 1688-1704. (doi) Zitatseite [:1697, Fig 20 Farbfoto: Salvelinus (alpinus) erythrinus, Beschreibung, Verbreitung]
- Osinov, A.G., Volkov, A.A. & Pavlov, D.A. 2022. Secondary contact, hybridization, and diversification in Arctic charr (Salvelinus alpinus (L.) species complex) from lakes of the Norilo-Pyasinskaya water system, Taimyr: how many forms exist there? Hydrobiologia, 849: 2521–2547. (doi) Zitatseite